Yol Yapımında Kullanılan İş Makineleri

Yıllardır her gün geçtiğimiz yolların ve sıklıkla kullandığımız otoyollarına nasıl yapıldığını merak ettiniz mi? İnsanoğlu medeniyetin en başından beri işini kolaylaştırmaya çalıştı. Önce kendi kas gücüyle yaptığı işler için bir taş kullanmayı, ardından ise o taşı yontup çeşitli alet-edevat yapımında kullanmayı akıl etti. Medeniyetlerin çeşitli bölgelere yayılımının ardından göçebe tarzda yaşam süren insanoğlu için geçtikleri yolların kolaylığı önemli bir olguydu. Tarih boyunca hem o devirlerde hem de sonrasında; yerleşik medeniyetlerin oluşmasının ardından dahi gezi ve ticaret amacıyla yollar yapılmaya ve korunmaya başlandı. Çeşitli dağları, tepeleri ve engebeli arazileri geçmek zor olduğu için; ayrıca iç denizleri ve nehir gibi kara sularını aşmak da yol olmadan mümkün olmadığından insanoğlu tarihten bu yana yol olgusuna gereken önemi vermiş ve seyahat işlerini kolaylaştırmak için maliyetli de olsa öncelikle yol yapımını tercih etmiştir.

Teknoloji ilerledikçe öncelikle fazla insan gücü ve insan gücü ile çalışan manuel makineler; endüstri devriminden sonra ise daha az kas gücü ve daha çok endüstriyel makine yol yapımlarında rol almıştır ve almaktadır. Peki siz de yol yapımında kullanılan iş makinelerini hiç merak ettiniz mi? Öyleyse gelin, çeşitli iş makineleri hakkında yolculuğa çıkacağımız bir blogumuzda daha buluşalım ve “Yol yapımında hangi iş makineleri kullanılır?” sorusuna birlikte yanıt arayalım. Yolların yapımında kullanılan iş makinelerini genel olarak;

• Finişerler
• Yol Silindirleri
• Damperli Kamyonlar
• Asfalt Kazıyıcılar Olmak üzere sınıflandırabiliriz. Gelin bu bahsettiğimiz iş makinesi sınıflarını biraz daha açalım ve yol yapımlarında ne işe yaradıklarına bir göz atalım.

Finişerler

Yol yapımında kullanılan tüm makineler arasında en çok bilinen iş makinesi sınıfı finişerlerdir desek notasyon ile alakalı bir yanlışlık olmayacaktır. Finişer adı verilen iş makinelerin asli görevi olarak yolların ve yollara bağlı mekanların yüzeylerinin asfalt yahut diğer malzemelerle döşenmesi olduğunu söyleyebiliriz. Yollarda ve yol görevi gören köprülerde, araçların parklarını gerçekleştirdiği otoparklarda asfalt ve benzeri malzemelerin yüzeye döşenmesi için son derece elzem bir görev görerek çalışmalarını gerçekleştirirler. Asfalt yol silindirleri yardımıyla sıkıştırılmadan önce yolu kısmi bir biçimde düzleştirerek yol silindirlerinin de verimli bir biçimde çalışmalarına olanak sağlar. Bu açıdan finişerlerin yol yapım çalışmalarında son derece önemli görevleri ve rolleri bulunmaktadır.

Yol Silindirleri

Yol silindirleri, asfaltın sıkıştırılması ve aynı zamanda düzleştirilmesi için kullanılan iş makineleridir. Sıkıştırılmamış bir asfalt ve düzlenmemiş bir yol hayati açıdan birçok tehlikeye yol açmaktadır. Bu tehlikeyi azaltmak için yolların yönetmeliklere uygun olarak düzlenmesi ve asfaltın doğru ekipmanlar ile sıkıştırılması son derece önemlidir. Yol silindirleri temel olarak bu görev için tasarlanmışlardır.

Sadece yolların yapımında değil, yol yapımında oluşturulacak şantiyelerin verimli ve güvenli kullanımlarında da silindirlerin önemi büyüktür. Çalışma alanının düz ve sabit bir zemine oturtulması, yol çalışmaları için öncelikli ihtiyaçlardan biri olduğundan; şantiyeler silindirler yardımıyla düzlenir ve bu durum hem güvenliği hem de verimliliği artıran unsurlardan biri olan ön plana çıkar. Yol silindirleri, çalışma prensiplerine göre “Statik Silindirler” ve “Dinamik Silindirler” olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Dilerseniz hep birlikte bu prensiplerin neyi etkilediğine bir göz atalım.

Statik Silindirler

Statik silindirler temelde asfalt sıkıştırmaları hususunda rol alan ve daha az hareket kabiliyetine sahip ancak daha kuvvetli basınç uygulayabilen silindirlerdir. Uyguladıkları kuvvetli basınç ve asfalta etkiyen yükleri sayesinde yüzey sıkışır, bu sayede silindir kompaksiyon ve düzleme çalışmalarının gerçekleştirilmesine olanak sağlar.

Dinamik Silindirler

Dinamik silindirler, statik silindirler gibi asfalta yük etkisine sahip olmak ile birlikte daha yüksek hareket kabiliyetleri sayesinde kompaksiyon ve asfalt düzleme çalışmaları için kullanılırlar. Vibrasyonlu bazı dinamik silindir türleri hem asfalt sıkıştırma hem de düzleme çalışmaları için etkin bir biçimde kullanılabilmektedir.

Damperli Kamyonlar

Yol yapım çalışmaları esnasında neredeyse her aşamada oldukça etkin rol alan bir diğer iş makinesi sınıfımız ise damperli kamyonlardır. Yük taşımak için zaman zaman büyük çapta daha önceleri yazılarımızda bahsettiğimiz (bkz. “ Kepçe Türleri-Kepçe Kiralarken Nelere Dikkat Edilmelidir?” ekskavatörlerin de tercih edildiği görülse de gerek yük taşıma kapasitelerinin büyüklüğü gerekse hareket kabiliyeti ve menzil uzunluğu sebebiyle tercih edilirken ayrıca karayollarında yük taşımasının kolay olması gibi nedenlerde göz önünde bulundurularak ‘Damperli Kamyonlar’ ekskavatörler yerine kullanılmaktadır. Yol yapım alanlarındaki şantiyelerden diğer alanlara ya da farklı alanlardan şantiyelere kum, çakıl, moloz, dolgu gibi birçok malzeme bu kamyonların damperlerine istiflenerek taşınmaktadır. Damperli kamyonların kendi içerisinde sınıflandırılması konusu ise henüz çözüme kavuşmamıştır. Bazı kaynaklar eklemlenme özelliklerine göre mafsallı yahut mafsalsız damperli kamyonlar olarak ikiye ayırsa da bazı kaynaklar henüz böyle bir sınıflandırmayı tercih etmemektedir. Bir damperli kamyonun eklemlenebilir olmasının taşıdığı yük ile alakasının çok fazla olmaması sebebiyle bu tür sınıflandırmayı yapmaya gerek olduğunu şimdilik düşünmemekteyiz.

#### Asfalt Kazıyıcılar

Geldik ana sınıflarımızdan sonuncusu olan asfalt kazıyıcılara... Yol yapımının her aşamasında görünmeseler dahi; asfaltın dökümü öncesi yahut var olan asfaltın yenilenmesinden hemen önce görev alırlar. Bozulmuş, dökülmüş ve deforme olmuş asfaltları kazıyarak yolların yenilenmesinde yahut yanlış dökülmüş asfaltların tekrar döşenmesinden önce var olan asfalt kazıyarak yoldan ayırmak için son derece önemli bir göreve sahip oldukları bir gerçektir.

Yazımızın bu kısmına kadar açıkladığımız ana iş makinesi gruplarının dışında; yol yapımında yardımcı görev gören iş makineleri ve bunların ekipmanları da bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını da kısaca açıklayacak olursak;

Tünel Sondaj Makinesi: Karayollarında eğer yol yerin altından verilecekse yahut dağların arasından geçirilmesi planlandıysa tünel sondaj makineleri tünelleri açar ve yol yapımında kullanılacak olan makinelerin şantiyeye erişimine yardımcı olur.

Alçak Şasi Yarı Römork: Damperli kamyon yahut ekskavatörlerle taşınamayacak yasal yükler alçak şasi yarı römork yardımıyla taşınır. Bu makineler, kamyon ve ekskavatörlere yardımcı ve ikame görev gören iş makineleridir.

Kultivatör: Genellikle endüstriyel tarım işlerinde görmeye alışkın olduğumuz kultivatörler, yol yapım çalışmalarında da yardımcı görev üstlenmektedir. Bu makineler, temelde toprağı devirerek ve eşeleyerek zemin çalışmalarında kullanılmaktadır. Kultivatör ayağı ve uç demirinden oluşur ve bir traktör yahut uygun bir kamyonun arkasına eklemlenerek çalışmaktadır.

Yazının başında da bahsettiğimiz üzere; yol kavramı medeniyetten önce dahi insan hayatı için çok önemliydi. Bir yerden bir yere ulaşmak, yük ve hayvan taşımak, gıda taşımacılığı için medeniyet öncesi ve sonrası her zaman elzem bir kavram olan ‘yol’ için; teknolojinin gelişmediği zamanlarda dahi insanların kendi çabalarıyla mümkün olduğunca kas gücü kullanıldı. Endüstriyel devrim ve sonrasında ise kas gücü yerini makine gücüne bıraktı ve insanlık çok daha az zahmetle çok daha uzun yollar inşa edebildi. İşte biz bu yazımızda, zaman içerisinde ortaya çıkan, gelişen ve hala gelişmekte olan yol yapım çalışmalarında kullanılan iş makinelerini sizler için anlatmaya ve açıklamaya çalıştık.

Eğer yol yapım, bakım-onarım çalışmalarınız için iş makinesi arıyorsanız, MachineGo tam da sizlere göre! Akıllı ve dinamik pazar yeri imkanıyla çok çeşitli iş makinelerini kiralama hizmeti sunan MachineGo’dan işiniz için en uygun makineyi kolayca kiralamak için buraya tıklayabilirsiniz.