Forklift, taşınamayacak kadar ağır olan yükleri bir yerden başka bir yere taşımaya yarayan iş makinesine verilen isimdir. Genellikle yük taşımak için kullanılır ve taşıyabileceği maksimum kapasite ağırlık 40-50 tona kadar çıkmaktadır. İstif makinesi, çatallı kaldıraç veya portif gibi isimler de bu makine için halk arasında yaygın olarak kullanılır.
Doğru Forklift Seçimi
Doğru Forklifti seçme, forklift kiralama ve satın alma hususunda, motor tipi, taşıma kapasitesi, kaldırma yüksekliği, lastik bileşimi, ve operatör ergonomisi gibi kriterler, göz önünde bulundurulması gereken kriterlerin başında gelmektedir. Bununla birlikte kiralık forklift arayan veya satın almak isteyen firmanın çalışma alanı, çalışma şekli ve kaldırılacak malzemeyle alakalı özellikler de analitik bir bakış açısıyla değerlendirilerek bu kriterlerin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır.
Motor Tipi Açısından Forkliftler
Motor tiplerine geçmeden önce, forklift kiralama veya satın alma sürecinde bu kriter ile alakalı karar verme aşamasında, çalışma sahanızın özgünlüğü son derece önem taşımaktadır. Operasyonların iç mekanda mı yoksa açık havada mı yürütüldüğü, yükseklik kısıtlamalarınızın ne olduğu ve taşınacak malzemelerin yahut ürünlerin erişilebirliği gibi etmenler bu aşamada karar vermenizde etkili olacak olan faktörler arasında yer alır.
Forkliftlerin motor tipleri konusuna geri dönecek olursak, bir çok farklı tarzda motora sahip forklift türleri bulunmaktadır. Bu makineleri motor tiplerine göre sınıflandırmak gerekirse;
Elektrik Motorlu Forkliftler,
İçten Yanmalı Motorlu Forkliftler (Dizel, Benzinli ve LPG),
Hibrit Motorlu Forkliftler,
olarak üç ana başlık altında inceleyebiliriz. Avantajları ve dezavantajlarını değerlendirerek gitmek bu aşamada daha açıklayıcı olacaktır.
1. Elektrik Motorlu Forkliftler
Avantajları
Bir yakıt tankları bulunmadığı için, kullanımı, taşıması ve saklaması oldukça kolay ergonomik ürünlerdir.
Bakım ve onarım maliyetleri son derece düşüktür.
Elektrik motorunun içten yanmalı motorlara kıyasla çok daha az ses çıkarması, gürültü kirliliğini önemli ölçüde azaltır.
İçten yanmalı motorların aksine karbon emisyonunu yükseltmediğinden, iç mekan çalışmalarında elektrik motorlu forkliftler tercih edilir.
Dezavantajları
İçerisinde bulunduğu çalışma ortamından kolay etkilenip arıza yapabilirler, soğuğa ve neme karşı çok dayanıklı oldukları söylenemez.
Forklift kiralama ve/veya satın alma amaçlı ödenecek olan ücret, içten yanmalı motorlara kıyasla daha pahalı olacaktır.
2.Dizel Motorlu Forkliftler
Avantajları
Maksimum yük taşıma kapasitesi elektrik motorlu forkliftlerden daha fazladır.
Otonom yapıya sahip olan bazı dizel motorlu forkliftler de bulunmaktadır.
Dezavantajları
Fosil yakıt kullanımı ve karbon emisyonuna olumsuz etkisi dolayısıyla çevre dostu değildir ve iç mekan kullanımı için uygun bulunmamaktadır.
Elektrikli Forkliftlerden daha hantal bir yapıya sahiplerdir.
Yakıt fiyatı olarak yer yer benzinli makinelere kıyasla daha az ekonomik oldukları söylenebilir.
LPG Motorlu Forkliftler
Uzun ömürlü makinelerdir.
Elektrikli forkliftler kadar çevre dostu olmamakla birlikte, çevreye zararları dizel ve benzinli araçlardan çok daha azdır. Bu sebeple hem iç mekan hem dış mekan kullanımına uygundur.
Taşıma Kapasitesi ve Kaldıraç Yüksekliğine Göre Forkliftler
Forklift kiralama veya satın alma sürecinde dikkat edeceğimiz diğer bir husus olan taşıma kapasitesi ve kaldıraç yüksekliği özelinde forkliftler ikiye ayrılır;
- Erişimli Forkliftler
- Denge Ağırlıklı Forkliftler
1. Erişimli Forkliftler
Dar alanlarda çalışmak üzerine tasarlanan bu tarz forkliftler depolarda, lojistik şirketlerinde ve dağıtım merkezlerinde kullanılmakla birlikte yüksek manevra kabiliyeti ve maksimum yük taşıma kapasitesi vaat eder. Bu tarz forkliftlerin ortasında bir direk bulunur ve bu direk bir tarafta çatal ve forklifti tutarken, diğer tarafta kabini ve sürücüyü destekleyerek makinenin dengede kalmasını sağlar.
2. Denge Ağırlıklı Forkliftler
Son derece ağır yükler için tercih edilen bu forklift türünde ise makinenin arkasında, ön kaldırma çatalındaki yükü dengelemek amaçlı bir kütle bulunmaktadır. İç mekanlarda ve düz yüzeylerde kullanımı tercih edilen bu tip forkliftler, ağırlıklı olarak depolarda kullanılmaktadır. Ayarlanabilir destek ayakları ile donatılan bu forkliftler maksimum dengeyi sağlarken, dar alanlarda kullanışlı olması amacıyla 3 tekerlekli olan türleri de mevcuttur.
Tekerlek Sayısına Göre Forkliftler
Forkliftler, tekerlek sayılarına göre üç ve dört tekerlekli olmak üzere 2 gruba ayrılır.
1. Üç Tekerlekli Forkliftler
İç mekanda depolama için daha uygundur. Bahçe mağazalarında ve yapı marketlerinde seçici depolama yaparken yahut yüksek rafları bulunan depolarda çalışmak gibi işlerde genellikle bu tip forkliftlerin kullanıldığı görülmektedir. Dönüş yarıçapının yüksek olması üstün manevra kabiliyeti ve dar alanda çalışma becerisi sağlarken aynı zamanda düşük maliyetli olması tercih edilme sebepleri olarak gösterilebilir.
Düşük yük taşıma kapasitesi ise en önemli dezavantajıdır.
2. Dört Tekerlekli Forkliftler
Dış mekanda yük taşıma ve yer değiştirme için daha uygundur. Bozuk zeminlerde ve eğimli arazilerde çalışma kabiliyeti sayesinde maksimum güç ve denge için tercih edilmektedir. Dayanıklılığı sayesinde uzun süre yüksek yoğunlukta çalışma olanağı sağlamaktadır.
Ancak dönüş yarıçapının az olması ve pahalı fiyatları dezavantajları olarak ön plana çıkmaktadır
Operatör Ergonomisi Açısından Forkliftler
Operatör açısından işin zorluğunu azaltmak amaçlandığında, Operatörün kolay giriş ve çıkış yapabilmesi, daha iyi bir görüş imkanı ve operatörün sürüş pozisyonunu değiştirebilme imkanı sağlamak açısından geniş bir kabin seçmek, sürücü açısından işin zorluğunu önemli ölçüde azaltacaktır.
Bununla birlikte, tekerleklerin iyi ve kullanılan araziye uygun durumda olması, titreşimlerin olabildiğince azaltılması, yükleme/indirme işlemleri sırasında makine hızının düşürülmesi de operatör ergonomisini arttıran faktörler arasında yer almaktadır.
Farklı Forklift Türleri Arasından Nasıl Seçim Yapılır?
Forklift kiralama veya satın alma süreçlerinize yardımcı olmak amaçlı, böyle bir başlık altında forkliftleri incelemek faydalı olacaktır. Beş farklı forklift modelini incelemeye aldığımız bu başlık kiralamak veya satın almak istediğiniz size en uygun forklift türünü bulabilirsiniz.
Sipariş Toplayıcı Forklift
Taşıma, kaldırma ve istifleme için idealdir. Hızlı kullanım ve maksimum konfor sağlar. 1 ton ila 2 ton arasında yük taşıma kapasiteleri bulunmaktadır. Sadece %5 ve %10 eğimli ve düzleştirilmiş zeminlerde kullanımı uygundur.
Elektrikli Denge Ağırlıklı Üç Tekerlekli Forklift
Karşı ağırlığın altına merkezi olarak monte edilen bir veya iki kılavuz tekerlek sayesinde denge sağlanmaktadır. Dönüş yarıçapının daha fazla olmasıyla, dört tekerlekli forkliftlerde daha fazla manevra kabiliyeti sunmaktadır.
Elektrikli Denge Ağırlıklı Dört Tekerlekli Forklift
Bu tip forkliftler, dönüşlerde daha fazla denge ve stabilite imkanı sağlar. Genellikle ağır yük kaldırma uygulamaları için tavsiye edilmekle birlikte yük kapasite 3.5 tona kadar çıkabilmektedir. Bununla birlikte hafif işler için de kullanımı uygundur.
Eklemli Forklift
Dar depolarda ve treyler yükleme/indirme işlemleri için tercih edilir. Çatal bir eklem üzerinde dönebilir ve eğilebilir. Dar alanlarda tercih edilme sebebi de bu özellikleri olarak görülmektedir.
Arazi Tipi Forklift
Yoğun kullanım için tasarlanmış olup 1 ila 50 ton arası yükleri kaldırabilir. Hızlı, ağır hizmet tipi ve çok yönlü, doğal ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
